LEVEN MET EEN DEPRESSIE - EEN HANDLEIDING VOOR WIE HET TOCH NIET GAAT SNAPPEN.

Als ik ooit een boek zou schrijven over het fenomeen 'depressie' zou ik het zo noemen: 'EEN HANDLEIDING VOOR WIE HET TOCH NIET GAAT SNAPPEN'. Dat gezegd hebbende, laten we het dan toch maar even over depressies hebben. Ja, dat zware onderwerp waar iedereen zo ongemakkelijk van wordt en waar jij – als je er zelf mee te maken hebt – ook niet per se op zit te wachten. Maar geen zorgen... we gaan het luchtig houden. Nou ja, zo luchtig als een anker in een zwembad. Want een depressie is natuurlijk allesbehalve grappig, maar hé als je er middenin zit kun je op een gegeven moment niet anders dan lachen om de absurditeit ervan. En misschien een beetje huilen. Of huil-lachen. Dat ligt eraan hoe je dag is.

Depressie uitleggen? Succes ermee!
Probeer het maar eens uit te leggen aan iemand die nog nooit een depressie heeft gehad. Dat is alsof je een goudvis moet uitleggen wat een woestijn is; ze gaan het niet snappen en kijken je alleen maar een beetje wazig aan. “Goh, heb je gewoon wat slechte dagen?” Sure Karen... en de Titanic had gewoon wat last van ijsbergen.

Het probleem is dat het bijna onmogelijk is om goed over te brengen hoe het voelt. Je kunt het vergelijken met een zware deken die over je heen ligt, maar dan niet zo’n fijn dekentje die je warm houdt. Meer eentje die langzaam je levenslust eruit perst. Maar als je dát zegt kijken mensen je aan alsof je een dramaqueen bent. "Ben je niet gewoon lui?" En dan denk je: ja natuurlijk, dát moet het zijn. Ik ben gewoon het type dat elke dag opnieuw met tegenzin besluit om miserabel te zijn. Heerlijk.

Als je over depressie begint krijg je vaak van die blikken toegeworpen. Je kent ze wel. De "je moet gewoon harder je best doen"-blikken. Want het is tenslotte alleen maar een kwestie van wilskracht. "Je kunt toch wel even een rondje gaan lopen?" Luister locomotrutfantje, als ik de energie had om te bewegen had ik nu waarschijnlijk een marathon gelopen! Mensen lijken te denken dat depressie een soort mentale verkoudheid is die je kunt wegspoelen met een kopje thee en een beetje frisse lucht.

Het stigma rondom depressie zorgt ervoor dat je vaak maar je mond houdt. "Waarom zou ik mijn donkere innerlijke monoloog delen met iemand die toch alleen maar zegt dat ik meer vitamines moet nemen?" In plaats daarvan ga je maar gewoon door met doen alsof alles prima gaat terwijl je van binnen al duizend keer hebt overwogen om je letterlijk op een onbewoond eiland terug te trekken. “Wat is er aan de hand? Niets! Gewoon een beetje moe.” Jep... 'een beetje moe' van mijn eigen hoofd, maar verder niets.

Moe van jezelf... en dat is nog grappig ook
Ken je dat gevoel dat je zo verschrikkelijk moe wordt van jezelf dat het eigenlijk hilarisch begint te worden? Zoals wanneer je voor de vijfde keer die dag in bed ligt en denkt: “Serieus, hoe ben ik nu alwéér hier terechtgekomen? Was ik niet net aan het proberen om mijn leven op de rails te krijgen?” Je eigen vermoeidheid wordt op een gegeven moment een soort running gag, maar dan zonder het 'running' gedeelte, want... energie? Wat is dat?

Je hersenen draaien overuren met niks doen. ADHD maakt het helemaal leuk, want dan zit je met een hoofd vol raketlanceringen en plannen maar je lichaam heeft meer zoiets van: "Misschien morgen. Of nooit." Combineer dat met een depressie en je hebt een cocktail waar zelfs de beste barman van in huilen zou uitbarsten. Het is een permanente strijd tussen hyperfocus en complete desinteresse. Lekker man!

Explosieve ADHD-depressie-cocktail is niet je partners favoriete drankje
Je partner of vrienden? Die kijken vaak machteloos toe terwijl jij door je eigen chaos heen banjert. "Waarom doe je zo? Waarom vertel je niet gewoon wat er mis is?" Ja, waarom zou ik? Alsof ik er zelf iets van begrijp. Je probeert uit te leggen dat je soms dingen wil, maar dan ook weer niet, en dat je tegelijk energie hebt én totaal uitgeput bent. Klinkt logisch, toch? Echt, als ik mijn gevoelens zou kunnen verwoorden dan zat ik nu waarschijnlijk mijn memoires te schrijven en zat ik niet in een fort van dekens met Netflix op de achtergrond, (The Office om meer specifiek te zijn), scrollend door TikTok zonder iets te zien.

Triggers; het leven is een mijnenveld
Oh ja... en triggers. Soms zijn het kleine dingen die je mentale helse vuurstorm aanwakkeren. Iemand laat een lepeltje op de grond vallen en plots ben je bezig met een existentiële crisis over de zin van het leven. Of je ziet je favoriete koekjes niet in de supermarkt en bam, daar ga je. Mensen denken vaak dat depressie een mentale kwestie is, maar het wordt ook fysiek. Je lichaam voelt als een versleten zak aardappelen, je spieren doen pijn en je hebt het idee dat zelfs ademen te veel moeite is. Dus nee, het is niet alleen “in je hoofd,” het is overal.

Depressie; een gevangenis met interieurmogelijkheden
Nu denk je misschien: Goh, klinkt best rot, dat hele depressie-gebeuren. En dat is het ook! Maar weet je... het is wel mogelijk om je leven een beetje in te richten. Ja, het is een gevangenis en je hebt levenslang zonder kans op vervroegde vrijlating voor goed gedrag, maar misschien kun je je cel een beetje gezellig maken. Een paar plantjes hier, een comfy stoel daar, een Netflix-abonnement en je bent klaar. Depressie is misschien chronisch, maar je humor kan dat ook zijn. Dus maak er het beste van en vergeet niet: als je er toch al mee zit dan kun je er net zo goed wat zelfspot tegenaan gooien.

En als alles écht tegenzit onthoud dan: je kunt altijd nog met die goudvis gaan praten over de woestijn. Of je gewoon even verstoppen in dat fort van dekens. Want eerlijk is eerlijk... dat helpt altijd een beetje.