EEN HANDLEIDING VOOR DE 'ONBEGRIJPELIJKE' MENS

Welkom in de magische wereld van neurodiversiteit, waar ons brein harder werkt dan een server op Black Friday. Wij; de majestueuze wezens met autisme, ADHD en chronische depressie leven in een realiteit waarin we alles al hebben verwerkt voordat de rest überhaupt heeft doorgehad dat er een gesprek begonnen is. Daarom zijn we vaak ‘anders’, ‘raar’ of welk woke-label je er ook op wilt plakken. Het maakt ons weinig uit; we hebben toch al lang door dat taal vooral een sociaal ritueel is om tijd te verspillen.

Filteren: onze superkracht (of achilleshiel?)
Stel je voor: je bent in een gesprek en iemand begint aan een epische monoloog over hun dag. Compleet met irrelevante details zoals het exacte tijdstip waarop ze hun eerste kop koffie inschonken. In de tijd dat zij de setting en de sfeer schetsen hebben wij al een samenvatting gemaakt en de kern eruit gehaald en een conclusie getrokken. Efficiency ten top! Maar dat betekent ook dat we ietsjes sneller denken dan de gemiddelde spreker. Dit leidt tot een kleine sociale complicatie: het lijkt alsof we niet luisteren, terwijl we in werkelijkheid allang bij de clou zijn en dus geen zin meer hebben om beleefd te doen alsof we geboeid zijn.

Waarom wij je halverwege onderbreken
Omdat we al weten wat je gaat zeggen. Echt waar. Bespaar je adem. We hebben je eerste drie woorden gehoord en de rest al aangevuld met een waarschijnlijk 98% correcte voorspelling van je eindpunt. Dit komt omdat gesprekken tussen mensen net zo voorspelbaar zijn als de plot van een gemiddelde romantische komedie. Jij denkt dat je een verrassende wending brengt? Schattig. Wij hebben de uitkomst al drie minuten geleden ingeschat, geëvalueerd en opgeslagen. Toch heeft dit als nadeel dat we vaak als ‘onbeleefd’ of ‘ongeduldig’ worden gezien. Mensen willen voelen dat ze gehoord worden. Zelfs als hun woorden niets nieuws toevoegen. Het hele sociaal wenselijke ‘even laten uitpraten’ is iets waar we mee worstelen. Niet omdat we bot willen zijn, maar omdat ons brein het gewoon niet nodig vindt om nog langer naar voorspelbare ruis te luisteren.

Onbegrepen? Absoluut, maar niet op de manier die je denkt
Het is een klassiek beeld: iemand praat, wij kijken afwezig voor ons uit of zitten er ongeïnteresseerd bij. Maar dat is slechts de helft van het verhaal. In werkelijkheid hebben we gewoon de informatie al verwerkt en zijn we ons mentaal aan het voorbereiden op wat echt belangrijk is: de conclusie. Terwijl jij nog worstelt met je overbodige inleidingen en zijsporen zitten wij allang klaar met het antwoord dat je uiteindelijk zult vinden. Waarom? Omdat de menselijke communicatiestijl een hoop overbodige bagage met zich meebrengt. Het gevolg? We komen over als ongeïnteresseerd, betweterig of –mijn favoriet– ‘afstandelijk’. Maar als iemand in deze wereld geen idee heeft hoe het leven werkt dan zijn wij het wel. Dus nee, we zijn niet alwetend, verre van zelfs. Maar als het op gesprekken aankomt? Laten we eerlijk zijn: die zijn vaak zo voorspelbaar als de dysfunctionele manier waarop ons neurodiverse brein functioneert.

Conclusie?
Dus als we stil blijven terwijl iemand tegen ons praat of slechts af en toe een ‘hmm’ laten vallen, weet dan: we hebben in ons hoofd al een volledig debat gevoerd tegen je verhaal. En misschien zelfs gewonnen.